Platform ‘Samen werken aan samenwerken’
Mijn Aansluiting ontwikkelt zich steeds meer tot een platform waar een groeiend aantal partners ‘samen werkt aan samenwerken’ in de onder– en bovengrondse leefomgeving. Met assetbeheerders van onder andere gemeentes, waterschappen, netwerkbedrijven, vastgoedbeheerders en -bouwers willen we meer inzicht in het totale toekomstige werkpakket creëren door het delen en onderling afstemmen van elkaars plannen en planning. Die afstemming is nodig voor het effectief realiseren van maatschappelijke beleidsdoelen voor energie, bereikbaarheid en leefbaarheid. En helpt bij de doelmatige inzet van schaarse middelen zoals ruimte, menskracht, bouwstoffen, energie en publiek geld, wat leidt tot een betere uitvoerbaarheid.
Dit doen we niet alleen, we doen dit vooral in landelijke programma’s. Het Centrum Ondergronds Bouwen (COB), het Gemeentelijk Platform Kabels & Leidingen (GPKL) en Mijn Aansluiting zijn de initiatiefnemers van de Kennisarena kabels en leidingen. In het programma Herinrichting Stedelijke Ondergrond van De Bouwcampus ondersteunen we coalities met hun samenwerking. Ook zijn we deelnemer van de City Deal Openbare Ruimte.
Daarnaast werken we nauw samen met Bouwend Nederland, de vereniging van bouw- en infrabedrijven. Marktontwikkelingen en actuele onderwerpen delen onze partners onderling proactief als verbetering van processen en systemen of mogelijke aanpassingen in toekomstig beleid.
Speerpunten voor dit platform zijn:
- Foto van uw samenwerking: inventariseert de status van een bestaande samenwerking en genereert adviezen ter verbetering.
- Groeiende bibliotheek: met in de praktijk bewezen succesvolle oplossingen en instrumenten ten aanzien van integraal samenwerken, programmeren, ontwerpen en uitvoeren.
- Praktijkgemeenschap met ervaringsdeskundigen die het gedachtengoed beheren, actualiseren, doorontwikkelen en indien gewenst beschikbaar zijn voor advies en ondersteuning bij lokale samenwerkingen.
- Digitaal ecosysteem: één ‘gedeelde waarheid’ van digitale plannen en planning voor de ruimtelijke ordening van de onder- en bovengrond, in het bijzonder voor de kabels- en leidingeninfrastructuur.
- Standaard protocol voor het proces relevante informatie uit de bronsystemen wordt landelijk gestandaardiseerd uitgewisseld.
- Overzicht van in gebruik zijnde IT-systemen die in verschillende samenwerkingen worden gebruikt om plannen en planning inzichtelijk te maken.
De Samenwerkwijzer
De marges in de ondergrondse ruimte raken snel op. Veel van de al bestaande constructies in de ondergrond zijn aan vervanging toe. Voor diverse maatschappelijke ontwikkelingen is extra ruimte nodig in de ondergrond: zoals voor de energietransitie en de grondstoffentransitie, met onder meer aandacht voor hergebruik van afvalstoffen, elektrificatie van de mobiliteit, sensoren en de uitrol van 5G. Naast de aanleg en aanpassing van de fysieke infrastructuur spelen ook andere zaken een rol op de lange termijn: zoals hoge of te lage (grond)waterstanden, water- en bodemkwaliteit, biodiversiteit en mogelijkheden om CO2 vast te leggen in de ondergrond.
Om maatschappelijke doelen tegen acceptabele kosten te realiseren en overlast te beperken, is een andere werkwijze nodig. Ingrediënten hiervoor zijn meer samenwerking, meer regie of coördinatie, langer vooruitkijken met behulp van scenario’s, samen ontwerpen, samen financiering regelen en samen uitvoeren.
Er wordt in dit opzicht al steeds meer samenwerking gezocht om de Nederlandse nutsvoorziening optimaal te faciliteren. Dat zijn nu vooral eilandjes van lokale initiatieven, waarin vaak het wiel opnieuw wordt uitgevonden. De Samenwerkwijzer inclusief ‘foto’ van de samenwerking biedt samenwerkingsverbanden inzicht in waar zij nu staan en op welke fronten zij kunnen verbeteren. Daarbij biedt de Samenwerkwijzer adviezen op maat, aangevuld met een groeiende bibliotheek van concrete tools en direct bruikbare templates om de samenwerking te optimaliseren.
De Samenwerkwijzer en ‘foto’ van de samenwerking wordt momenteel uitgewerkt en is een initiatief van de samenwerkende partijen Mijn Aansluiting, het Centrum Ondergronds Bouwen (COB) de City Deal Openbare Ruimte en De Bouwcampus. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Fonds Fysieke Leefomgeving.
In het najaar van 2022 verwachten we een eerste versie van De Samenwerkwijzer op te leveren. In de tussentijd al meer weten over De Samenwerkwijzer? Neem contact op met Sjoerd Loeffen via secretariaat@mijnaansluiting.org.
Citaten uit de interviews
“Door samenwerken prikkel je innovatie” – Zoetermeer
“Gezamenlijk belang gaat boven eigen belang” – AZON
“Als de directie tekent, betekent dat niet automatisch dat er een samenwerking is” – AZON
“Door veel aandacht aan de samenwerking te geven is er vertrouwen tussen de samenwerkende partners” – Tilburg
“Wij zijn er allemaal voor de maatschappij en daarom is de samenwerking heel belangrijk!” – Leiden
Vol vertrouwen vooruit
In 2021 leverde Mijn Aansluiting samen met het Centrum Ondergronds Bouwen (COB) en de Bouwcampus de inventarisatie ‘Vol vertrouwen vooruit’ op. De inventarisatie is gebaseerd op een reeks interviews met bestaande samenwerkingsvormen tussen beheerders van de openbare ruimte en netbeheerders.
In de rapportage staat beschreven hoe beheerders van de openbare ruimte en netwerkbedrijven samenwerken om multidisciplinair te programmeren, ontwerpen, aanbesteden en uitvoeren.
Het doel van dit project was het verkrijgen van meer inzicht in wat succesvol integraal afstemmen betekent. Dit hebben we gedaan door te onderzoeken hoe bestaande afstemmingsvormen tot stand zijn gekomen en hoe ze functioneren.
In de startfase van de samenwerking is het van groot belang te starten met juiste scope, en veel aandacht te hebben voor de ‘zachte kant’ van met elkaar samenwerken. Hoe laten we het vertrouwen groeien? Hebben we een eenduidig en duidelijk gezamenlijk beeld bij de reden van onze samenwerking? Daarnaast bleek het belangrijk om te starten vanuit maatschappelijke waarde en minder/niet vanuit financiële waarde. In het onderzoek kwamen een aantal duidelijke katalysatoren en remmers naar voren bij het versnellen van samenwerking. Katalysatoren zijn: het aanstellen van een samenwerkingscoördinator, het opstellen van een convenant, een expliciete opdracht vanuit hoger management of directie en de juiste ambassadeurs op de juiste plekken. Remmende factoren in de samenwerking zijn: het hebben van focus op (puur) financieel gewin in plaats van ketenwaarde en het niet aanhaken van personen op het juiste niveau.
Na deze inventarisatie richt het team zich op het ontwikkelen van de Samenwerkwijzer, waarin afhankelijk van de fase waarin een samenwerkingsvorm zich bevindt, tools en handvatten worden aangereikt.
Lees hier het rapport: Vol vertrouwen vooruit.
In de tussentijd al meer weten over dit project? Neem contact op met Sjoerd Loeffen via secretariaat@mijnaansluiting.org.
kele downloads van Mijn Aansluiting.
Blijf op de hoogte over toekomstige ontwikkelingen via de nieuwsbrief van Mijn Aansluiting.